De kop is eraf. De eerste 250 grote Europese bedrijven hebben hun duurzaamheidsrapporten gepubliceerd volgens de nieuwe Europese richtlijn: de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Wat kunnen we leren van deze pioniers? Wat zeggen de cijfers, en wat betekenen ze voor de rest van het bedrijfsleven?

🔍 Eerste indruk: het is serieus menens

Een paar stevige conclusies uit het onderzoek van PwC en EFRAG:

  • 80% van de bedrijven heeft duurzaamheidsrisico’s naast financiële risico’s opgenomen in het jaarrapport.

  • In totaal werden er gemiddeld twee keer zoveel risico’s gerapporteerd als kansen.

  • Negatieve impacts werden veel vaker benoemd dan positieve.

  • Veel bedrijven rapporteren impacts zonder bijbehorende risico’s of kansen – een gemiste kans op integrale strategie.

  • 70% van de bedrijven kwam uit landen waar CSRD nog niet is omgezet in nationale wetgeving – ze liepen dus vooruit.

Of, zoals een spreker het verwoordde:

“Er is geen weg terug. Er komt misschien een pauze, maar geen regressie.”

💥 Top 5 uitdagingen voor bedrijven

  1. Data-kwaliteit en beschikbaarheid

  2. Complexiteit van de waardeketen

  3. Gebrek aan duidelijke interpretatie van regels

  4. Beperkte capaciteit en tijd

  5. Geen geschikte digitale tools

Een quote die dat goed samenvat:

“Totdat we betere processen hebben, blijven data-inconsistenties en kwaliteitstopics een hoofdpijnpunt.”

📈 Wat wordt er wél al goed gerapporteerd?

De meest voorkomende en betrouwbare onderwerpen:

  • Klimaatverandering (Scope 1 & 2 emissies)

  • Werkomstandigheden & arbeidsomstandigheden

  • Bedrijfsgovernance

De thema’s waarover bedrijven het minst vertrouwen hadden:

  • Impact op consumenten

  • Biodiversiteit

  • Scope 3-emissies en digitale waardeketens

🤯 Hoeveel is ‘genoeg’?

Er is nog geen standaard. In de eerste rapporten zagen we een enorme spreiding:

  • Aantal IRO’s (Impact, Risks, Opportunities): varieerde van 10 tot 120+

  • Sommige bedrijven noemden geen enkele kans, anderen alleen negatieve impact

  • Slechts één bedrijf slaagde erin om redelijke assurance (auditniveau) te behalen over het hele rapport

🧠 Waarom doet het er toe?

Naast compliance en transparantie blijkt dat CSRD ook strategisch wordt ingezet. Uit een bevraging bij 1000+ bedrijven:

  • 54% is (zeer) positief over de richtlijn

  • 53% van de middelgrote bedrijven wil blijven rapporteren, ook al worden ze misschien uitgezonderd

  • Belangrijkste pluspunten: betere datakwaliteit, meer vergelijkbaarheid en versterking van ESG-strategieën

Zoals een deelnemer het scherp stelde:

“CSRD raakt het hart van de bedrijfsstrategie.”

🚀 Wat nu?

De CSRD is nog volop in ontwikkeling – politiek liggen er voorstellen om het bereik te versmallen, maar de verwachting is dat veel bedrijven vrijwillig blijven rapporteren. Tegelijk werken EFRAG en de Europese Commissie aan versimpelde standaarden (zoals de VSME voor mkb) en een herziening van de ESRS-structuur.

”Blijf op koers, ook als het politiek wat rommelt. De vragen van banken, klanten en investeerders verdwijnen niet.”

💬 Afsluiter: wat kun jij nu doen?

  • Begin op tijd met je dubbele materialiteitsanalyse

  • Investeer in datakwaliteit (en goede spreadsheets, voorlopig 😉)

  • Zie CSRD niet als last, maar als kans om je strategie toekomstbestendig te maken, ook als kleiner bedrijf.

NB: Dit is een AI gegenereerde samenvatting van de: EU Sustainability Navigator Webinar Series – Session 2 – Zooming in on CSRD: What the First Reports Tell Us

Bart Joling